گورستان تاریفا در اندلس. عکس از داوید گورمزانو
گورستان تاریفا در اندلس. عکس از داوید گورمزانو

بر بنیاد آمار شماری از سازمان‌های اندلسی، در سه دهه‌ی گذشته در حدود ۶۷۰۰ تا ۸۰۰۰ مهاجر هنگام عبور از آب‌های میان مراکش و اسپانیا جان باخته‌‎اند. گورهای اکثر مهاجران را می‌توان در گورستان‌های آبنای جبل‌الطارق یافت.

از دهستان تاریفا به سادگی می‌شود کرانه‌های مراکش را دید. اینک در ماه جون باد تندی می‌وزد و بادبان‌های کوچک کشتی‌های تفریحی در زمینه‌ی آبی دریا به چشم می‌آیند. 

تاریفا دهستان کوچکی در استان کادیس اسپانیا است. اما آیا ساکنان آن می‌دانند که قلعه‌ی قدیمی‌ای که در ورودی بندر به چشم می‌خورد، در واقع بازداشتگاه مهاجرانی است که به صورت غیر قانونی وارد اسپانیا می‌شوند؟ چه کسی می‌داند که در نوامبر ۱۹۸۸ دریا نخستین‌بار جسد مهاجری مراکشی را به ساحل لوس لانسس پرتاب کرد؟

اگر به گورستانی که در بلندی‌های شهر واقع است سر بزنیم، تعریف دیگر از تاریفا خواهیم داشت. گورها ساده‌اند وسفید و آراسته با گل. ساکنان شهر با سطل آبی در دست به گورستان می‌آیند و خاک و گرد قبرها را می‌زدایند.


اما در این گورستان قبرهای مردان و زنانی هم دیده می‌شوند که خواسته‌اند با عبور از دریای مدیترانه به اسپانیا برسند. این جمله بر چهار سنگ‌‎ گور نوشته شده است: «مهاجران مراکشی، ۷ مارچ ۲۰۰۱». اندکی دورتر، دو سنگ دیگر نیز همین جمله را بر خود دارند، اما با تاریخی متفاوت: ۲۰۰۹. بر سنگ گور ساده‌ی دیگری نوشته شده است: «جسد شناسایی‌نشده. سومین اتاق محکمه‌ی الخیسیراس. حکم موقت، ۴۷/۲۰۱۷

به گزارش سایت APDHA، سال گذشته ۱۰۶۴ تن در هنگام عبور از دریای مدیترانه جان باخته‌اند. بیش‌تر این قربانیان به سادگی شناسایی شدند، زیرا هنگامی که کشتی غرق می‌شود بازمانده‌ها می‌توانند هویت افراد جان‌‎باخته را تشخیص دهند. اما گاهی افرادی هم اند که شناسایی نمی‌‎شوند، همان‌هایی که اکنون در گورهای بی‌نام و نشان خفته‌اند. 

اما در این گورستان سنگ‌ گورهای متفاوتی را هم می‌توان دید. بر این سنگ‌ها نام‌هایی نوشته شده‌اند که اسپانیایی نیستند: استر اداوله، نایجریا، ۲۴ فبروری ۲۰۰۳، هوپ ابراهیم، نایجریا، ۱۹ اپریل ۲۰۰۵، یاکوبه کونه، ساحل عاج، ۱۷ اپریل ۲۰۱۳. در این گورها مهاجرانی خوابیده‌اند که پولیس قضایی اسپانیا آن‌ها را شناسایی کرده اما به دلایل متفاوتی به کشور اصلی‌شان فرستاده نشده‌‎اند.


خوزه ماریای پرز، یکی از اعضای فعال کلیسای محل، می‌گوید «مسلمان‌ها و مسیحیان» زیادی معمولاً به این قبرها سر می‌زنند.

میگل دلگادو، مسئول کمک به مهاجران در کلیسای کادیس، هر اول نوامبر به یادبود از مهاجران قربانی‌شده در آب‌های جبل‌الطارق مراسمی برگزار می‌کند.

وی می‌گوید برای مهاجرت به اروپا به «راهی مطمئن» نیاز است. سازمان وی هر چهارشنبه‌ی دوم ماه در چندین شهر این آبنا مراسم خاصی به نام «همایش‌های سکوت» برگزار می‌کند. هدف این همایش‌ها آگاهی دادن به مردم درباره‌ی مهاجران است.

نامبرده هر سال در روز جهانی مهاجران به ساحل تاریفا می‌رود تا با جمعی از فعالان مهاجرت و ساکنان شهر نیایشی عمومی برپا کند.

در ۲۵ کیلومتری تاریفا، در بندر بارباته، پیدا شدن اجساد مهاجران در سواحل دریا امر تازه‌ای نیست. در گورستان این بندر گورهای زیادی به همین قربانیان تعلق دارند.

اما گوری در میان گورها متفاوت به نظر می‌رسد. این گور از آن ساموئل کوبامبا است، کودک ۵ ساله‌ی کانگویی. کمتر کسی در جنوب اسپانیا از سرنوشت اندوهناک این مهاجر کوچک بی‌خبر مانده است. 

در جنوری ۲۰۱۷، دریا جسدی را به ساحلی در نزدیکی یک بندر ماهیگیری در اندلس پرتاب کرد. جسد مادر این کودک، ویرونیک، پانزده روز بعد در کرانه‌های الجزایر یافت شد.

مرگ ساموئل کوچک خشم‌ سازمان‌های دفاع از حقوق مهاجران و گابریل دلگادو را برانگیخت. گابریل دلگادو در اول فبروری آن سال به همان ساحل رفت و در همراهی با صد تن دیگر، با پرتاب دسته‌های گل به دریا، یاد ساموئل را گرامی داشت. 

در آغاز ماه مارچ، مقامات اسپانیایی به پدر کودک اجازه دادند به اسپانیا بیاید. آزمایش دی‌ان‌ای نشان داد که ساموئل کودک وی است. پدر ساموئل به تاریخ ده مارچ پسرش را در بارباته به خاک سپرد.

آن روز کلیسا پر از ساکنان بارباته بود. اینک هر روز زنان بسیاری بر گور ساموئل آب می‌پاشند، چرا که، به گفته‌ی پیرزنی ساکن این روستا، «نزدیکان وی دور اند و باید کسی به وی برسد».  


 

در همین زمینه