شورای دولت یا دادگاه عالی فرانسه به تازگی یک حکم صادر شده از سوی دادگاه ملی پناهندگی در مورد رد پناهندگی یک پناهجوی افغان و ارزیابی وضعیت امنیتی در شهرهای کابل و هرات را تائید کرد. در حالی که در هفته‌های اخیر حملات طالبان بر مناطق مختلف از جمله اطراف کابل شدت یافته و چندین ولسوالی هرات به دست جنگجویان این گروه افتاده، تصمیم دادگاه عالی فرانسه موجب نگرانی سازمان‌های خیریه و پناهجویان افغان در فرانسه شده است.
شورای دولت یا دادگاه عالی فرانسه روز ۹ جولای یک تصمیم دادگاه ملی پناهندگی درباره رد پناهندگی یک پناهجوی افغان را تائید کرد. دادگاه ملی پناهندگی در حکم ماه نومبر ۲۰۲۰ خود گفته بود که وضعیت امنیتی آن زمان در ولایات کابل و هرات خطری خاصی برای پناهجوی یاد شده شمرده نمی‌شد.
بر اساس حکم دادگاه ملی پناهندگی، «در برخی از ولایات [افغانستان] جنگ‌های تمام عیار یا درگیری‌های دوامدار و بدون وقفه به مشاهده نمی رسد و وسعت و شدت خشونت‌ها خیلی کمتر از مناطقی است که در آن‌ها جنگ جریان دارد.»
در همین مورد: پناهندگی در فرانسه: پذیرش پناهندگی مهاجران افغان از سوی دادگاه پناهندگی رو به کاهش است
دادگاه عالی فرانسه هفته گذشته این حکم را تائید کرد و گفت که در مناطق یاد شده وضعیت امنیتی ویژه‌ای حاکم نیست. با این حال دادگاه تصریح کرده است که حکم دادگاه ملی پناهندگی را با درنظرداشت شرایط و داده‌های زمان یاد شده یعنی ماه نومبر ۲۰۲۰ تائید کرده است و نه بعد از آن.
به گفته ژرار صادق، کارشناس مسایل پناهندگی در سازمان سیماد، وضعیت امنیتی در افغانستان «جنبه بسیار تخنیکی دارد.» دادگاه عالی فرانسه بررسی خصوصیات قضایی این دوسیه را به عهده دارد و نه بررسی عمیق و دوباره آن را در پرتو تحولاتی که اخیرا در افغانستان رخ داده است.
با این حال این کارشناس مسایل پناهندگی نگران است که حکم دادگاه عالی، به بهانه‌ای برای رد شدن احتمالی درخواست‌های افغان‌ها در آینده بدل گردد.
دادگاه ملی پناهندگی تا ماه نومبر ۲۰۲۰، از «تصمیم قضایی کابل» پیروی می‌کرد که بر اساس آن، پناهجویان افغان به گونه اتوماتیک، از حفاظت جانبی یا فرعی مستفید می‌شدند. در آن هنگام دادگاه ملی پناهندگی به این نظر بود هر افغانی که پناهندگیش در فرانسه رد و به کشورش اخراج می‌شد، به دلیل پرواز و توقف اجباری در شهر کابل و قبل از رفتن به شهر محل سکونتش، در معرض «خشونت کورکورانه» قرار می‌گرفت.
حال پرسش اساسی این است که با حکم دادگاه عالی آیا اداره مهاجرت و پناهندگی فرانسه (اوفپرا) و دادگاه ملی پناهندگی، در مقایسه با گذشته، حفاظت از افغان‌ها را کاهش خواهند داد؟
ژرار صادق می‌گوید: «ما در این مورد نگران هستیم. اداره مهاجرت و پناهندگی فرانسه در مورد حدود ۱۰ هزار دوسیه پناهندگی افغان‌ها چه تصمیمی خواهد گرفت؟»
پناهجویان افغان اولین گروه پناهجویان در فرانسه (۱۰۳۶۵ درخواست در سال ۲۰۲۰) و دومین گروه در اروپا را تشکیل می‌دهند و این رقم علیرغم شرایط بحرانی ناشی از ویروس کرونا، در حال افزایش است. به گفته ژرار صادق حدود ۵ تا ۶ هزار پناهجوی افغان در فرانسه«دوبلینی» هستند.
در چنین شرایطی، اگرچه فرانسه افغان‌های رد شده را به کابل اخراج نمی‌کند اما درصدی پاسخ مثبت به درخواستها پیوسته در حال کاهش است: بر اساس آخرین گزارش اوفپرا، این رقم از ۸۴ درصد در سال ۲۰۱۷ به ۶۰ درصد در سال جاری پایین آمده است. نتیجه آن که افغان‌های رد شده، به افراد غیرقانونی و بدون مدرک بدل می‌شوند.
در همین مورد: فرانسه: اخراج افرادی که پناهندگی شان سلب شده اتوماتیک نیست
«ما نمیتوانیم به آنجا برگردیم»
یک خانواده پناهجوی افغان در شهر نیس از مدتها منتظر پاسخ دادگاه ملی پناهندگی در مورد درخواست تجدید نظر خود است. احمد، یک عضو این خانواده به مهاجر نیوز گفت: «ما از ولایت پکتیا هستیم. اگر ما را به افغانستان اخراج کنند مجبور هستیم اول کابل برویم. در آنجا امنیت نیست و هر روز انفجار رخ می‌دهد. راه پکتیا نیز خطرناک است و طالبان در آنجا هستند. ما نمیتوانیم به پکتیا برگردیم.»
تعداد دیگری از مهاجران افغان در فرانسه نیز از سرنوشت نزدیکان خود در افغانستان نگران هستند. به گفته ژرار صادق، همین اکنون حدود ۳۵۰۰ دوسیه الحاق خانوادگی در اوفپرا در جریان است. شماری از پناهندگان از«دو یا سه سال به این سو در انتظار به سر می‌برند.»
سازمان سیماد همچنین از تحولات سیاسی در افغانستان به شدت نگران است. هفته گدشته، فرانسه در یک تصمیم فوری، تمامی اتباع خود را از افغانستان بیرون آورد. ژرار صادق می‌پرسد که در صورت به قدرت رسیدن دوباره طالبان، اوفپرا و دادگاه ملی پناهندگی چه روشی را اختیار خواهند کرد؟ آیا آن‌ها استدلال خواهند کرد که با پایان جنگ و زیر سایه طالبان، افغان‌ها دیگر به حفاظت نیاز ندارند؟ آیا آن‌ها حفاظت داده شده به افغان‌ها در سال‌های اخیر را نیز لغو خواهند کرد؟