از ۲ مارچ به این سو، در بلژیک، قوانین پذیرایی از افغان‌ها سختگیرانه تر شده است. حال بروکسل دیگر افغانستان را کشوری در معرض خطر نمی‌داند و بنابراین ممکن است پناهجویان تازه افغان رد شوند.
از زمان تصرف کابل توسط طالبان در اگست ۲۰۲۱، بلژیک شرایط خود را برای بررسی حفاظت جانبی/ فرعی از افغان‌ها ساده تر کرده بود. پناهجویان افغان می توانستند در کمیساریای عمومی پناهندگان و افراد بی تابعیت (CGRA)، معادل اوفپرا (OFPRA) در فرانسه، درخواست پناهندگی کنند.
در پایان مصاحبه انفرادی و بررسی دوسیه، در صورتی که درخواست کننده دارای شرایط پناهندگی بود، از حمایت بین المللی برخوردار می‌شد. در غیر آن، تصمیم دوسیه به حالت تعلیق درمی‌آمد.
به گفته کلمان والنتین، کارمند سیاسی مسئول حفاظت بین‌المللی در سازمان حمایت از مهاجران Ciré، به تعلیق درآمدن دوسیه یک پناهجو به این معنی بود تا بررسی شود که آیا میتوان به او حفاظت جانبی داد یانه.
پایان تعلیق موقت بررسی درخواست
معمولاً در جریان دوره تعلیق، درخواست پناهجویی یک پناهجوی افغان رد نمی شد. به این دلیل ساده که در مورد وضعیت کشور یا در مورد «نگرش طالبان» «کمبود اطلاعات» وجود داشت. به گفته اداره پناهندگی بلژیک، این کار ارزیابی تعداد معینی از درخواستها را پیچیده می‌کرد.
مقام‌های بلژیکی به تازگی دوره تعلیق یا «انتظار» در بررسی درخواست های پناهجویان افغان را حذف کردند. کمیساریای عمومی پناهندگان و افراد بی تابعیت روز ۲ مارچ این موضوع را در یک کنفرانس خبری اعلام کرد و گفت: «برای ارزیابی حفاظت فرعی [در افغانستان] در حال حاضر اطلاعات موجود کافی است.»
اداره پناهندگی بلژیک با آگاهی از این که وضعیت در افغانستان «بسیار مشکل ساز» باقی مانده است، نیاز به حفاظت از«بسیاری از مردم» را که از کشور فرار کرده اند، در ک می‌کند اما با این حال تاکید می‌ورزد: «این نیاز لزوماً در مورد همه مردم صادق نیست». به گفته مسئولان، از این پس، برای افغان‌ها «مانند همه کشورهای مبدا، هر وضعیت به صورت جداگانه بررسی خواهد شد» و ممکن است درخواست آنها رد گردد.
«خطر واقعی قربانی شدن در خشونت‌های کور دیگر وجود ندارد»
اداره پناهندگی بلژیک همچنین تغییر عمده دیگری را اعلام کرده است که بر بنیاد آن وضعیت حفاظت جانبی «دیگر به دلیل وضعیت امنیتی» به افغان‌ها اعطا نخواهد شد. یعنی تنها حضور طالبان، دلیل اعطای این حفاظت نخواهد بود.
بر اساس ماده ۱۵ دستورالعمل ۲۰۰۴ اروپا، حمایت فرعی را میتوان به سه دلیل اعطا کرد: نخست به دلیل خطر «مجازات اعدام» در کشور مبدا؛ در گام دوم به دلیل «رفتار یا مجازات غیرانسانی یا تحقیرآمیز» و سومین دلیل هم وضعیت امنیتی که در آن «تهدیدهای جدی و فردی» به دلیل «خشونت کور یا در صورت درگیری مسلحانه» برای یک فرد مطرح باشد.
در این مورد، اداره پناهندگی بلژیک اکنون تأیید کرده است که «با تسلط طالبان، شرایط امنیتی به طور قابل توجهی تغییر کرده است (...) و دیگر هیچگونه خطر واقعی قربانی خشونت کور در افغانستان وجود ندارد.»
استدلال «وقیحانه»
کلمان والنتین موضعگیری جدید اداره پناهندگی را یک استدلال «کاملا وقیحانه» ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «درست است که دیگر درگیری آشکاری وجود ندارد اما حملات و بدرفتاری‌ها ادامه دارد. برخی از اقلیت ها بیشتر قربانی میشوند و این بستگی به مناطق نیز دارد.»
در بلژیک، یک پناهنده می‌تواند یک کارت اقامت پنج ساله و قابل تمدید به دست آرد در حالی که برای حفاظت فرعی این مهلت فقط یک سال است.
در حال حاضر، سازمان‌های غیردولتی بلژیکی چشم‌انداز لازم برای سنجش پیامدهای تغییرات در قوانین مربوط به حفاظت جانبی افغان‌ها را ندارند.
اما نگرانی همچنان پابرجاست. کلمان والنتین می‌گوید: «می ترسیم که درصدی حفاظت کاهش یابد. ما احساس می کنیم همه افرادی که با معیارهای «در معرض خطر» مطابقت ندارند - از جمله دگرباشان جنسی، روزنامه نگاران، مخالفان سیاسی ... - از حمایت محروم گردند. خلاصه، این خبر خیلی خوبی نیست.»