سازمان عفو بین‌الملل در آخرین گزارش خود بار دیگر شرایط وحشتناک زندگی مهاجران در بازداشت‌گاه‌های لیتوانیا را محکوم کرد. هزاران تبعیدی در این کشور در زندان‌های خودسرانه، با رفتار خشونت آمیز و رویه‌های اداری که هرگز موفق به دریافت پناهندگی نشده اند، در بازداشت به سر می‌برند. این مهاجران هیچ اطلاعاتی در مورد آینده خود ندارند.
پس از گزارش انتقاد آمیز سازمان داکتران بدون مرز از بی پروایی مقامات لیتوانیا در مراکز مهاجران، اینبار سازمان عفو بین‌الملل از شرایط دراماتیک زندگی مهاجران و بازداشت آنها در این کشور یادآوری می کند. در گزارشی که به روز دوشنبه ٢٧ جون از سوی این سازمان منتشر شد، از مسائل خشونت، اخراج، شکنجه، بازداشت خودسرانه، تجاوز جنسی و تحقیر مهاجران خبر می دهد. این سازمان از وضعیت مهاجران در لیتوانیا ابراز نگرانی کرده و بازداشت مهاجران توسط مقامات را محکوم می کند.
در همین مورد: سازمان داکتران بدون مرز خواستار پایان دادن به «حبس خودسرانه» بیش از٢٥٠٠ مهاجر شد
از نوامبر ٢٠٢١ تا می ٢٠٢٢، هیاتی از این سازمان از مراکز مدینینکای (بازداشت‌گاه مردان) و کیبارتای (بازداشت‌گاه زنان و کودکان) بازدید کرد و با ده ها مهاجر ملاقات نمود. مراکز دیگری مانند آلیتوس، پابرابه یا لینکمنیس در لیتوانیا وجود دارد که آنها بیشتر مانند زندان ها هستند.
شواهد بسیار زیاد است. این سازمان غیردولتی می گوید که هزاران مهاجری که از بلاروس وارد لیتوانیا شده‌اند، در شرایط اسفباری در بازداشت به سر می برند و از دسترسی به روش پناهندگی منصفانه محروم هستند. به گفته این سازمان، مهاجران در معرض نقض جدی حقوق بشر قرار دارند. در بیانیه سازمان عفو بین‌الملل همچنان آمده است: «بسیاری از مهاجران گفتند که توسط نگهبانان مورد ضرب و شتم، توهین، آزار و اذیت با انگیزه نفرت نژادی قرار گرفته‌اند.»
محرومیت از غذا
مهاجرنیوز از تابستان سال گذشته شواهد متعددی در مورد وضعیت مهاجران در لیتوانیا و اتهامات بدرفتاری را از نزدیک زیر نظر دارد. هانری* پس از تظاهرات مهاجران، همچنان در زندانی در داخل اردوگاه پابراده نگهداری می شود. مهاجرنیوز موفق شد تا با او در تماس باشد. این مرد که هویتش برای محافظت از او فاش نشده است، مورد "شکنجه روانی" قرار گرفته و از محرومیت غذا در این بازداشت‌گاه توضیح داده است.
وی گفت: «چند ماه است که در زندان داخل مرکز هستم. ممکن است در ماه اگست آزاد شوم. نگهبانان به من گفتند... هیچ چیز معلوم نیست... اینجا تلفن همراه ممنوع است. ارتباط با بیرون ممنوع است. گاهی اوقات نگهبان‌ها سراغ ما نمی آیند، فکر می کنند مجبور نیستیم که غذا بخوریم.»
مرتبط: سازمان ملل نگران "عادی سازی" خشونت و عقب راندن مهاجران از مرزهای اروپا است
در ماه مارچ گذشته، مهاجرنیوز ویدیویی را که در اردوگاه مدینینکای گرفته شده بود، دریافت کرد که در آن ده ها زن به گونه نیمه عریان دیده می شود. در این ویدیو آنها وحشت زده معلوم می شوند و دست هایشان با با دستبند در پشت سرشان بسته است. به گفته شاهدان، نگهبانان لیتوانیایی این مهاجران را در اتاقشان دستگیر کردند، بدون اینکه به آنها وقت لباس پوشیدن بدهند.
«تا سوم جولای، دوازده ماه می شود که من اینجا زندانی هستم»
علاوه بر بدرفتاری، مهاجران در سکوت اداری و عدم رسیده گی به دوسیه هایشان به سر می برند. آنها که از چندین ماه زندانی شده‌اند، نمی‌دانند که آیا روند پناهندگی‌شان در حال بررسی است یا مقامات قصد دارند آنها را به کشور مبداشان بازگردانند.
تقریبا یک سال از بازداشت سکو، مهاجر گینه ای در مرکز پابراده می گذرد. او روز دوشنبه گذشته به مهاجرنیوز گفت: «من هنوز اینجا هستم، و در بازداشت به سر می برم. تا سوم جولای، دوازده ماه می شود که اینجا در یک کانتینر برای زنده ماندن زندگی می کنم. به ما چیزی نمی گویند، مطلقاً هیچ چیز. این وضعیت آدم را دیوانه می کند...»
در جولای سال گذشته، پارلمان لیتوانیا لایحه‌ای را تصویب کرد که به پناهجویانی که وارد این کشور می‌شوند به مدت شش ماه اجازه بازداشت می‌دهد. در دسامبر سال گذشته، لیتوانیا این مدت را به ١٢ ماه افزایش داد و به ویژه ایجاد وضعیت اضطراری در این کشور را توجیه کرد.
«نامه ای دریافت کردم که در آن نوشته شده بود تا ۶ ماه دیگر در بازداشت بمانم»
کلر* سندی دریافت کرد که او را از تمدید مدت بازداشت در اردوگاه مدینینکای مطلع می کرد. این مهاجر کامرونی که از تابستان ٢٠٢١ در لیتوانیا در بازداشت به سر می برد، توضیح می دهد: «در مارچ ٢٠٢٢ نامه ای دریافت کردم که در آن نوشته شده بود که قرار است شش ماه دیگر در بازداشت باشم...» آنها فکر نمی کنند که من بیش از شش ماه است که اینجا هستم... من تنها کسی نیستم که این سند را دریافت کرده ام، بسیاری از ما همین نامه را دریافت کردیم.»
برای کلر و سکو، بیش از هر چیز سکوت مقامات نگران کننده است که بازداشت را غیرقابل تحمل می کند. کلر ادامه می دهد: «من در نوامبر سال گذشته به تصمیم منفی در مورد درخواست پناهندگی خود اعتراض کردم. و از آن زمان هیچ معلوماتی را ندارم... هفت ماه گذشت و من از تصمیم دولت خبری ندارم. من نمی دانم چه اتفاقی می افتد. اینجا کسی را نداریم که به ما کمک کند. آنها می گویند که ما حق داشتن یک وکیل عمومی را در دادگاه داریم. اما من وکیل ندارم.»
سکومی گوید: «از زمانی که به اردوگاه پابراده آمده ام، هرگز وکیلی ندیده ام. یک روز مرا برای درخواست پناهندگی در اتاقی با صفحه نمایش در کامپیوتر رخ کردند. من با یک افسر مهاجرت و یک مترجم از طریق صفحه نمایش صحبت کردم. از آن زمان تا حالا هیچ معلوماتی در مورد دوسیه ام دریافت نکرده ام.»
سیستم قانونی و کمک حقوقی نامناسب برای مهاجران
سازمان عفو بین‌الملل در گزارش خود تاکید می‌کند که در هر صورت سیستم کمک حقوقی که توسط مقامات راه‌اندازی شده است نامناسب است زیرا وکلا توسط سرویس مهاجرت استخدام می‌شوند، در حالی که وکلا تصمیمات همین سرویس را به چالش می کشند.
به گفته این سازمان، این سیستم نامناسب حقوقی به نفع مهاجران نیست. وکلایی که معمولاً برای کمک و دفاع از مهاجران استخدام می‌شوند، حتی گاهی بر خلاف منافع آنها در دادگاه عمل می‌کنند. نیلز مویژنیکس، مدیر عفو بین‌الملل در بخش اروپا گفت: «این یک رویکار ساختگی و مانع دیگری برای افرادی است که به دنبال حمایت هستند.»
اعداد کمی از افراد در این کشور پناهندگی دریافت می کنند. بسیاری از مهاجرانی که با سازمان عفو بین الملل تماس گرفته اند به طور سیستماتیک می گویند که درخواست آنها در لیتوانیا رد شده است. در سال ٢٠٢١، تنها ٥۴ درخواست پناهندگی از ٣٢٧٢ پرونده ارسال شده پذیرفته شده بود.
*نام مستعار