یک سال پس از رویداد غرق شدن یک قایق در کانال مانش و مرگ ۲۷ پناهجو، روزنامۀ لوموند در پی تحقیق و بررسی در پیوند به جزیات این رویداد، دریافته است که مسوولین امداد و خدمات فرانسه در کانال مانش، در امر کمکرسانی به پناهجویان کوتاهیهای را انجام داده و با وجود تماسهای متعدد، به کمک آنها نرسیدهاند.
به اساس تحقیقات انجام شده در محل رویداد، از نخستین تماس ۳۳ پناهجوی مضطرب برای درخواست کمک در ۲۴ نومبر ۲۰۲۱ تا کشف تصادفی جسد ۱۵ تن از آنها توسط یک قایق ماهیگیری، ۱۲ ساعت طلایی و نجاتبخش فاصله وجود دارد. اما در این فاصله پناهجویان از محل واقعه که در مرز میان آبهای سرزمینی و آبهای بریتانیا است، حدود پانزده مرتبۀ دیگر به گروه امداد و نجات، تماس تلفنی برقرار میکنند، اما گویی هنوز کافی نبوده است.
در همین حال، روزنامۀ لوموند یک سال پس از این رویداد به روز یکشنبه ۱۳ نومبر در گزارش تحقیقی که در پیوند به این رویداد نشر کرده، مواردی را دریافته است که کوتاهیهای جدی مسوولین فرانسوی را در نجات این قایق آشکار میکند.
بررسیها نشان داده است که پناهجویان پیش از غرق شدن، بارها از مرکز عملیات نظارت و نجات دریایی (کراس) گریس-نز (پاس دو کاله) که به منطقۀ دریایی مانش و دریای شمال وابسته است، درخواست کمک کردهاند. اما این مرکز، به پناهجویان قایق نجات نفرستاده است.
در این رویداد که در نومبر سال گذشته اتفاق افتاد، جمعاً ۲۷ تن از جمله هفت زن، یک نوجوان ۱۶ ساله و یک کودک ۷ ساله به طرز فاجعهباری جان باختند. چهار تن دیگر همچنان مفقود هستند و تنها دو پناهجو از این رویداد جان سالم بردند. این دو پناهجوی بازمانده، که یکی کرد ایرانی و دیگری سودانی هستند، به بازرسان گفتنهاند که قایق آنها از ساحلی در نزدیکی دانکرک حرکت کرده بود و پس از چند ساعت به غرق شدن آغاز کرد.
بیشتر بخوانید: بیش از ۴۰ هزار پناهجو در بریتانیا، بین یک تا سه سال منتظر پاسخ به درخواست پناهندگی ماندهاند
خدمات عاجل و مشکلات در اولویتبندی
مسوولین فرماندهی مانش و دریای شمال در سال ۲۰۲۰ به مهاجر نیوز گفته بود که قایقهای پناهجویان تقریباً همیشه در شرایط سختی قرار دارند و این فرماندهی در نظر دارد که سازمان نجات در کانال را بهروز کنند.
کانال مانش؛ منطقۀ دریایی باریک ۵۰ کیلومتری است که کاله را از نزدیکترین ساحل انگلیسی جدا می کند. کانالی که اغلب پناهجویان تلاش میکنند با قایقهای کوچک امانت گرفته شده از آن عبور کرده و به بریتانیا برسند. قایقها عمدتاً با محمولهها برخورد میکنند یا خراب می شوند. به ویژه زمانی که پناهجویان بر این قایقها به مراتب بیشتر از ظرفیت آنها سوار میشوند و به دلیل نامناسب بودن آب و هوا در این منطقه، پناهجویان در شرایط بد روانی قرار میگیرند. به همین دلایل اغلب اجازه داده نمیشود که قایقرانی به سمت سواحل انگلیس حرکت کند.
شب ۲۴ نومبر ۲۰۲۱ چه اتفاقی افتاد؟ ابا توجه به طلاعات ارایه شده از سوی مدیران «کراس» به بازرسان، مسوولانی که تماسهای مهاجران مضطرب را دریافت کردهاند، میزان خطری را که پناهجویان را تهدید میکرد، چنان که باید، جدی نگرفتهاند. همچنان در پی این تحقیق، نوارهایی به دست آمده است که نشان میدهد، مسولان نجات در جریان صحبت با پناهجویانی که نیاز به کمک دارند، به آنها تمسخر میکنند.
در همین حال، روزنامۀ لوموند از نیکلاس اچ، رئیس بخش عملیات چنین نقل قول میکند: «پناهجویان حتا زمانی که در مشکل نباشند، با همۀ ما تماس میگیرند. بنابرین در چنین موقعی، تشخیص و اولویتبندی دشوار است.»
در نزدیکی آبهای بریتانیا
گاهی مسوولان ناگزیر میشوند که رسیدگی به برخی قایقها را در اولویت قرار دهند. در سال ۲۰۲۰، فرماندهی کانال انگلیسی و دریای شمال به مهاجر نیوز گفت که آنها در شرایط مشابه با مقامات انگلیسی تماس میگیرند و در نتیجه گروههای امداد انگلیسی عملیات نجات پناهجویان را انجام میدهند.
با توجه به مدارک آرشیف مرکز عملیات منطقهیی گری نی برای نجات، کراس این عملیات را در ساعت ۲:۰۰ بامداد، مدت کوتاهی پس از نخستین تماس پناهجویان، به مقامات بریتانیا تحویل میدهد. هماهنگ کننده عملیات نجات در دوور میگوید: «کشتی در بخش شماست. من موقعیت آن را به شما میدهم چون ۰.۶ مایل وارد آبهای بریتانیا شدهاست.»
لوموند مینویسد که در ساعت ۳ صبح، مسافری در تماس با کراس میگوید که در آب افتاده است. اما مسوول کراس در پاسخ میگوید: «بله؛ اما شما در آبهای بریتانیا هستید.»
هرچند تا هنوز تحقیقی در مورد اقدامات بریتانیا در آن رویداد، انجام نشده است. اما به گفتۀ احمد شیکسا، یکی از بازماندگان این رویداد، مقامات انگلیسی در آن زمان مسوولیت عملیات را به عهدۀ فرانسویها گذاشتند.
«میدانستیم که چنین اتفاقی میافتد»
در همین حال، سازمان حمایت از پناهندگان «تعجب» کرد که مقامات فرانسوی و بریتانیایی، فقط به این فکر میکردند که کدام یک مسوول نجات پناهجویان است.
همچنان دلفین رویو، رئیس دیزل فرانسوی گفت که شوکه شده است. وی می گوید: «این رویداد، نشان میدهد که مقامات در زمینۀ عملیات امداد و نجات در دریا با هم هماهنگی ندارند.»
کانال مانش به دو بخش تقسیم می شود: قلمرو دریایی فرانسه و قلمرو دریایی بریتانیا. دو کشور بر آبهای سواحل خویش حاکمیت دارند. فرانسه در قلمرو خود و بریتا در قلمرو خود میتواند عملیات انجام دهد. فرماندهی منچ و دریای شمال به مهاجر نیوز میگوید: گاهی اوقات نیروهای انگلیسی نمیتوانند عملیاتی را در قلمرو خود انجام دهند، بنابراین «آنها نمیخواهند ما وارد آبهای بریتانیا شویم».
یکی از اعضای کراس به محققان گفت: ما میدانستیم که این حادثه روزی رخ خواهد داد. همچنان یکی تن دیگر از آنها میگوید که دو سال است درخواست «تجهیزات بیشتر» کردهاند. به گفتۀ برخی از اعضای کراس، برای انجام عملیات نجات، تجهیزات بیشتری نیاز است، اما آنها در زمان وقوع حادثه، صرف «یک وسیلۀ هوایی و دو وسیلۀ دریایی» داشتهاند.