کرواسی در اول جنوری ۲٠۲٣ شامل حوزه شنگن شد. کامی لو کوز کارشناس مهاجرت می‌گوید ادغام این کشور بالکان در منطقه شنگن می‌تواند وضعیت را در مرز کرواسی تغییر دهد، جایی که هجوم مهاجران در آن بیشتر است. از سوی دیگر وضعیت در بوسنیا کشور همسایه دشوارتر خواهد شد.
کرواسی در اول جنوری ۲٠۲٣ وارد منطقه رفت و آمد آزاد در حوزه شنگن شد. این در حالی است که مسیر مهاجرت بالکان از تابستان شاهد افزایش شدید ترافیک بوده است. زاگرب پایتخت این کشور در ده ماهه اول سال ۲۰۲۲ حدود ٣٠ هزار مهاجر غیرقانونی را در این کشور ثبت کرده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ١٥۰ درصد افزایش یافته است.
برای کامی لو کوز کارشناس امور مهاجرت، ورود کرواسی به حوزه شنگن این امکان را فراهم می‌کند که این کشور اقدامی را انجام دهد که قبلاً وجود داشت. او می‌گوید: «کرواسی به خاطر خدمات خوب و وفادار بودنش به اتحادیه اروپا در حصول اطمینان از محدود کردن ورود مهاجران به اتحادیه اروپا پاداش دریافت کرده است.»
مرتبط: چرا مهاجرت از طریق جاده بالکان افزایش یافته است؟
کرواسی از زمان ادغام در اتحادیه اروپا در سال ۲۰١۳ مسوولیت حفاظت از مرزهای خارجی اتحادیه اروپا را بر عهده داشته است که بیشتر آنها با بوسنیا مشترک هستند. اگر ارقام امروزی هیچ ارتباطی با آمارهای سال ۲۰١۵ نداشته باشند، هزاران تبعیدی همچنان هر ساله از مسیر بالکان، از طریق صربستان یا بوسنیا وارد اتحادیه اروپا می‌شوند.
از سال ۲۰١۸، شمال بوسنیا در مرز با کرواسی، به یک بن بست برای مهاجران تبدیل شده است. کرواسی که می‌خواهد توانایی خود در حفاظت از مرزهای اتحادیه اروپا را به بروکسل نشان دهد، در واقع مرزبانان زیادی را در این منطقه مستقر کرده است. مخالفت ها چند برابر شده و در بیشتر موارد با خشونت، شکنجه و دزدی نیرو های مرزی همراه بوده است که مرتباً محکوم می شود. از سال‌ها به اینسو، گزارش‌های سازمان‌های غیردولتی در مورد سوء استفاده از مهاجران در مرز بوسنیا و کرواسی افزایش یافته است.
در همین زمینه: اروپا برای جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی از راه بالکان، طرح جدیدی را پیشنهاد کرد
احترام بیشتر به حقوق بشر؟
کامی لو کوز توضیح می‌دهد: «بر اساس این اقدام وضعیت می‌تواند تغییر کند.» او خاطرنشان می‌سازد که احترام به حقوق بشر یکی از تعهدات مرتبط با ورود به حوزه شنگن است. ممکن است که در هنگام ورود، در صورتی تخطی، بر پلیس کرواسی و مرزبانان فشار بیشتری وارد شود. بنابراین موارد عدم رعایت حقوق بشر می‌تواند بهتر کنترل شود.»
ورود شنگن همچنان می‌تواند زمینه بهبود سیستم پناهندگی در این کشور و همکاری در زمینه بازگشت داوطلبانه مهاجران را فراهم کند، در صورتی که مرزبانان به گونه سیستماتیک مهاجرانی را که برای جلب حمایت بین المللی وارد کشور می‌شوند، برنگردانند.
بوسنیا اخیراً تنها عضویت ورود در اتحادیه اروپا را به دست آورده است اما کرواسیا با پیوستن به حوزه شنگن می‌تواند تسلط بیشتر داشته باشد. بنابر آن وضعیت در بوسنیا کشور همسایه دشوار خواهد شد.
کرواسی از اخراج مهاجران جلوگیری کند
در ٢٨ نوامبر سال گذشته، الیور وارهلی، کمیسر اتحادیه اروپا از تامین مالی تفاهم نامه بین سازمان بین المللی مهاجرت و وزارت داخله بوسنیا به مبلغ ٥٠٠ هزار یورو خبر داد. از مبلغ برای «بازگشت داوطلبانه و اخراج اجباری» مهاجران به کشور مبدا استفاده می‌شود. کمیسر اتحادیه اروپا همچنان اشاره کرد که اردوگاه لیپا، واقع در شمال بوسنیا به یک مرکز بازداشت تبدیل خواهد شد. او گفت: «مهاجران غیرقانونی و جعلی باید تا زمان بازگشت به کشورشان بازداشت شوند.»
باربارا بکارس مسوول روابط مطبوعاتی سازمان غیردولتی "نو نیم کیچین" که به مهاجران در بوسنیا و صربستان کمک می‌کند، می‌گوید: «در این پروژه تمایل بروکسل این بود که "کرواسی از اخراج مهاجران جلوگیری کند" و در عین حال مهاجران در بوسنیا نگه داشته شوند.»
مرتبط: توافق صربستان، مجارستان و اتریش روی مبارزه مشترک علیه مهاجرت غیرقانونی
او گفت که پلیس بوسنیا و صربستان در حال حاضر تلاش می‌کنند تا مردم را تا حد امکان از مرزهای اتحادیه اروپا دور نگه دارند. او می‌گوید: «اخراج‌ها هم در بوسنیا و هم در صربستان بسیار رایج است. پلیس صبح‌ها خیلی زود افرادی را که بیرون از اردوگاه ها می‌خوابند جمع‌آوری کرده و به مکان‌هایی دور از مرزها می‌برد. در بوسنیا آنها را معمولا به اردوگاه لیپا می‌برند در حالی که در صربستان آنها را به جنوب کشور می‌برند.»
برای جلوگیری از ورود از مسیر بالکان، بروکسل نیز روی کمک صربستان حساب می‌کند. این کشور همچنان کاندیدای عضویت در اتحادیه اروپا است و ادغام آن بدون شک تا حد زیادی بستگی به کنترل مرزهای این کشور دارد.
در ماه اکتبر، بلگراد به درخواست بروکسل، به معافیت ویزا برای اتباع تونس و بوروندی پایان داده است. داشتن ویزا برای ورود به این کشور از اول جنوری برای اتباع هند و گینه تمدید شد.