رودخانه ایوروس؛ جایی که پناهجویان را به خانه ابدی می‎فرستد

مهاجران با به خطر انداختن زندگی شان سعی می‌کنند از رودخانه ایوروس عبور کنند که ترکیه و یونان را از هم جدا می‌کند. بسیاری از آن ها در جریان تلاش برای ورود به اتحادیه اروپا، جان می‌بازند. حالا کانال یک تلویزیون عامه آلمان «ای ار دی» به تازگی فلم مستندی در این باره تهیه کرده است.

در امتداد رودخانه «ایوروس» در مرز بین یونان و ترکیه، یک دیوار فولادی به ارتفاع ۵ متر ساخته شده است. طول آن از زمان احداث در سال ۲۰۲۰ پیوسته افزایش داده شده است و حالا دست کم به ۳۸ کیلومتر می‌رسد. این دیوار فولادی به منظور دور نگه داشتن مهاجران از اتحادیه اروپا ساخته شده است.

بیشتر بخوانید: یونان: ۳۹ پناهجو از رودخانه‌یی در مرز با ترکیه نجات داده شدند

با وجود آن‌هم مهاجران همواره تلاش می‌کنند که با عبور از رودخانه ایوروس وارد یونان شوند. معلوم نیست که چه تعداد در این مسیر جان می‌بازند، اما فقط در بخش یونانی رودخانه، بیش از ۶۰ تن در سال گذشته جان باخته اند.

به گفته پاولوس پاولیدیس، داکتر طب عدلی، شناسایی اجساد به عنوان یک چالش دشوار باقی می‌ماند. شغل پاولیدیس انجام کالبدشکافی بر روی اجسادی است که در آب و در جنگل پیرامون پیدا می‌شوند.

بیشتر جان باختگان هیچ نوع مدرک شناسایی ندارند. پاولیدیس در مصاحبه ای که در اکتوبر ۲۰۲۱ انجام شد به اینفومایگرانتس در این باره توضیح داد که چگونه جسد فرد جان باخته به خاطر این که مدت زیادی در آب بوده، تغییر می‌کند.

شمار اجساد پیدا شده بی سابقه است

بیش از یک سال پس از آن زمان، این داکتر طب عدلی هنوز به کالبدشکافی ادامه می‌دهد. او در یک فلم مستند کوتاه که به تازگی توسط کانال نخست تلویزیون عامه آلمان «ای ار دی» نشر شد، گفت که در طول ۲۲ سال گذشته بیش از ۶۰۰ جسد را فقط در بخش یونانی رودخانه ایوروس دیده است.

پاولیدیس تصور می‌کند که در بخش ترکی رودخانه، تعداد اجساد تقریبا به همان اندازه باشد. او گفت: «پس به این ترتیب تعداد اجساد (در کل) به ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ تن می‌رسد. اما تعداد درخواست های جستجویی که ما از اقارب دریافت می‌کنیم، بسیار بیشتر از این تعداد است.»

این مسئولان کفن و دفن محلی هستند که در اغلب موارد اجساد را از جنگل بیرون می آورند.

«ای ار دی» از دو تن از آن ها فلم برداری می‌کند. یکی از آن ها که فقط یک بیل ساده به دست دارد، چیزی شبیه یک کمپل و بقایای یک جسد را پیدا می‌کند که در گودالی کم عمق دفن شده است که احتمالا توسط مهاجران دیگر حفر شده است.

بیشتر بخوانید: یونان می خواهد حصار مرزی موجود با ترکیه را گسترش دهد

در حالی که آنها بقایای جسد را که تا حدی تجزیه شده در پلاستیک می‌پیچانند، یکی از مردان می‌پرسد: «کفش به همراه ندارد؟»

دیگری پاسخ می دهد: «نه، اغلب، مهاجران دیگر آن ها را بر می‌دارند.»

رئیس گروه مسئول برای کفن و دفن به «ای ار دی» می‌گوید که بخش بزرگی از کار آن ها را پیدا کردن اجساد از مرز تشکیل می‌دهد. او افزود، اگر شناسایی اجساد ممکن باشد، خانواده ها اغلب خود را به این جا می‌رسانند تا با عزیزشان خداحافظی کنند. خیلی سخت است، همه گریه می‌کنند.

او یک بار ۳۵ جسد را که در ایوروس غرق شده بودند، به سردخانه انتقال داد.

رئیس گروه مسئول برای کفن و دفن در ادامه افزود: «تصورش را بکنید، آن ها از فاصله زیاد به این جا می آیند تا جسد یکی از اقارب شان را به همراه ببرند و یا این که او را همین جا به خاک بسپارند». برخی اوقات او اجساد مهاجران را به ترکیه می‌برد تا از آن جا به کشور اصلی شان انتقال داده شوند.

بیشتر بخوانید: آتن: هیچ مهاجری در امتداد رودخانه مرزی "اوروس" پیدا نشده است

برخی خانواده ها نمی‌توانند از عهده پرداخت هزینه بازگرداندن اجساد عزیزانشان برآیند. به این خاطر آن ها در یک قبرستان محلی یونانی ویژه مسلمانان به خاک سپرده می‌شوند.

اسامی و کشورهای مبدا این جان باختگان که عمدتا از سومالیا، افغانستان و سوریه هستند، بر روی قبرهای آن ها حک می‌شود. آن ها در رده های سنی مختلف هستند و به نظر می آید که تعداد زیادی از این قبرها به تازگی حفر شده اند.  

اما تعداد بسیار زیادی از اجساد هیچگاه شناسایی نمی‌شوند و خانواده ها در وضعیت بلاتکلیفی نگه داشته می‌شوند. آن ها در قبرستان ویژه مهاجران گمنام به خاک سپرده شده اند و سنگ های قبرهای شان فقط شماره گذاری شده اند.

«هرگونه خبری بهتر از بی خبری است»

در شهر هانوفر آلمان، سیوار قاسم، پناهجوی کرد با این حس وحشتناک بی خبری زندگی می‌کند. قاسم در ۲۰۱۵ پس از آغاز جنگ در سوریه به آلمان فرار کرد. باقی خانواده او با محمد برادر بزرگش به سوی عراق فرار کردند.

قاسم در سوگ برادر گم شده اش به «ای ار دی» گفت: «او در مکتب بسیار خوب است و ما می‌خواستیم زندگی بهتری برایش فراهم کنیم. این همان چیزی بود که من می‌خواستم.»

قاسم افزود: «من دوستان زیادی دارم. اما هیچ چیزی جای برادر را نمی‌گیرد. فرقی نمی‌کند که با چه کسی دوست باشید. خانواده همیشه در اولویت قرار دارد. من واقعا انتظار او را می‌کشیدم. اما...». او دیگر ادامه نمی‌دهد.

زندگی در عراق برای خانواده او دشوار بود و به این خاطر در خزان ۲۰۲۱ آن ها تصمیم گرفتند که محمد ۱۴ ساله را از طریق مسیر رودخانه ایوروس، به آلمان بفرستند.

قاسم که برادر بزرگتر محمد است در ادامه می‌گوید: «دقیقا مانند دیگران، با یک قاچاقبر انسان (...) و غیرقانونی، زیرا نمی‌شود این کار را به صورت قانونی انجام داد. ما در سوریه اصلا هیچگونه سند و مدرکی نداریم.»

بیشتر بخوانید: نجات ۲۷ مهاجر از آب ها توسط نیرو های مرزی یونان

در اکتوبر ۲۰۲۱ او یک تماس تیلفونی از قاچاقبر دریافت کرد. قاسم گفت: «آن ها گفتند که اتفاقی رخ داده است و محمد به داخل آب افتاده است. آن ها گفتند که انتظار کشیده اند، اما نتوانستند او را پیدا کنند. آن ها دروغ می‌گفتند. ما فهمیدیم که آن ها صبر نکرده اند و به سادگی به راهشان ادامه داده اند. آن ها ترسیده بودند، زیرا کاری که انجام می‌دادند، غیرقانونی بود.»

قاسم در آن زمان از آلمان به یونان پرواز کرد تا برادرش را جستجو کند. اما او هیچ چیز پیدا نکرد، با وجود این که «دی ان ای» برادرش ثبت شده بود.

قاسم حتی عکسی از محمد را به پاولوس پاولیدیس، داکتر طب عدلی. اما پاولیدیس می‌گوید که او کودکی در آن سن را فراموش نمی‌کرد.

قاسم پس از بازگشت به خانه، سعی کرد برادرش را در فیسبوک و پلت فورم های ویژه مهاجران مفقود شده، جستجو کند. اما همه تلاش ها تا به حال بیهوده بوده است. 

بیشتر بخوانید: فرانتکس فرستادن مهاجران برهنه از ترکیه به یونان را تایید کرد

او می‌گوید که تقریبا ترجیح می‌دهد بشنود جسد محمد پیدا شده است و افزود: «البته که (شنیدن چنین خبری) آسان نیست. اما از بی خبری که بهتر است. اگر ما بدانیم که برادرم جان باخته و بتوانیم او را به خاک بسپاریم، از این حالت بلاتکلیفی در می آییم. این چیزی است که ما مجبور به پذیرش آن هستیم. اما این بی خبری از نظر من خیلی خیلی وحشتناک است.»