له افغانستان څخه د بهرنیو ځواکونو د وتلو له اعلان وروسته، افغان چارواکي پر اروپايي هیوادونه غږ کوي چې پر افغان کډوالو داسې فشار را نه وستل شي چې دوې په اجباري ډول کوربه هیوادونه پریږدي. چارواکي وايي اروپايي هیوادونه دې افغان کډوالو ته د داوطلبانه راستنیدنې فرصت ورکړي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې عالي کمیشنرۍ ( UNHCR ) اعلان کړی چې په ټول پاکستان کې به راجستر افغان کډوالو ته « سمارټ کارت» وویشي. په همدې موخه د تیرې پنجشنې په ورځ د اپریل په ۱۵ مه په اسلام اباد کې د اسنادو د نوي کولو او د معلوماتو د تصدیق پروسه رسما پرانیستل شوه.
په ایران کې د میشت افغان ښځینه کډوالو یوې لوبډلې، د والیبال په هغو سیالیو کې اتلولي خپله کړې چې په کابل کې جوړه شوې وه. د هرات لوبډلې دویم او د سرې میاشتې لوبډلې دریم ځای خپل کړ.
ایران یو له هغو هیوادونو څخه دی چې له لسیزو کلونو وروسته لا هم په کې ګڼ شمیر افغانان خپلو لومړنیو حقونو بې برخې دي. د پولیسو بد چلند، د استوګنې د اسنادو ستونزه، روغتیايي اسانتیاوو او زده کړو ته په سمه توګه نه لاسرسۍ هغه عمده ستونزې دي چې د افغانستان په دغه ګاونډ هیواد کې افغانان ورسره مخامخ دي.
نږدې ۵۰۰ بې سرپناه کډوال چې ډیرۍ يي افغانان دي د پاریس زړه د جمهوریت په میدان کې د سرپناه د نه لرلو له امله د اعتراض په ډول د څو ساعتونو لپاره خپلې خیمې و درولې. ښځې او ماشومان هم د اعتراض کوونکو په ډله کې شامل و.
د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت نن دوشنبه د مارچ ۲۲ مه، د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي چې د ایران او ترکیې پر پوله د سړې هوا له امله څلور افغانانو خپل ژوند له لاسه ورکړی او دوه تنه نور ژغورل شوي. یاد وزارت د پیښې په اړه ژوره خواشیني څرګنده کړې.
د ترکیې او اروپايي ټولنې ترمنځ د کډوالۍ هوکړه چې سبا د پنجشنبې په ورځ پوره پنځه کاله يي پوره کیږي، د بخښنې نړیوال سازمان يي یوه ستره ماتې بولي او وايي چې امله يي د یونان په ټاپوګانو او ترکیه کې د سلګونه زره کډوالو ژوند له کړاو سره مخامخ شوی.
اباسین نثار،35 کلن افغانی الاصله هالنډی چې اوسمهال د هالنډ د کورنیو چارو وزیر مشاور او د ولایتي شورا غړی دی د دغه هیواد د کارګر ګوند لخوا پارلماني ټاکنو ته کاندید شوی.
پاکستان یو له هغو هیوادونو دی چې میلیونونه افغانان په کې له تیرو څلورو لسیزو راهیسې د کډوالۍ شپې او ورځې سبا کوي. د ملګرو متلونو د کډوالو ادارې عالي کمیشنري ( UNHCR ) وايي چې د پاکستان حکومت او اړوندو ادارو سره يي په ګډه په دغه هیواد کې میلیونونه راجستر افغان کډوالو ته پر وخت لازم بشري خدمات وړاندې کړي خو بل پلو بیا یو شمیر کډوال د یادې ادارې له خدماتو خوښ نه دي.
د افغانستان او ایران پر پوله خونړۍ اورلګیدنې چې ګڼ مالي او ځاني زیانونه يي اړولي، له ایران څخه ستنیدونکو کډوالو لپاره د کډوالۍ نړیوال سازمان د خدماتو بهیر يي اغیزمن کړی.
د افغانستان د کډوالو او راستنیدونکو چارو وزارت په تیرو ۲۰ کلونو کې د افغانانو د کډوالۍ، بې ځایه کیدنې او نورو ناخوالو اصلي لامل طالبان بولي. یاد وزارت وايي چې په نړۍ کې له ۶ میلیونو څخه ډیر افغان کډوال میشت دي.
ناامني او تاوتریخوالی د دې لامل شوی چې په دې وروستیو کې یو شمیر افغانان په ځانګړي ډول فرهنګیان او ژورنالیستان خپل هیواد پریښودو ته زړه ښه کړي.