یوناني چارواکي لېسبوس ټاپو کې د کورونا ویروس وبا د خپرېدو په اړه اندېښنه څرګندوي. موریا کمپ کې تر اورلګېدنې وروسته هغه ۳۵ مهاجر چې د کورونا د ازموینو پایلې یې مثبتې وې له نورو سره یو ځای له کمپه ووتل. اوس بې ځایه شوي مهاجر وایي اصلي ستونزه یې دا ده چې ځان ته خواړه پیدا کړي.
که څه هم تېره اونۍ د یونان د مهاجرو تر ټولو لوی کمپ موریا د اورلګېدنې له کبله ویجاړه شوه، خو لا هم ځینې کسان د سوځېدلو کانتینرونو او خیمو په منځ کې لیدل کېږي. کډوال نیوز له ۱۶ کلن افغان مهاجر شمس الله سره غږېدلی چې د کندز اصلي اوسېدونکی دی.
له یوې اونۍ راهیسې نږدې ۱۳۰۰۰ مهاجر د لېسبوس ټاپو پر سړکونو شپې سبا کوي. دغه کسان د ژوند لومړنیو اړتیاوو لکه اوبو، خوړو او کمپلونو ته لاسرسی نه لري.
ګڼو مهاجرو پرون لېسبوس ټاپو کې د یو نوی کمپ د جوړېدو پر ضد لاریون وکړ. دا په داسې حال کې چې د شنبې په شپه پولیسو د هغو مهاجرو پر ضد اوښکی بهوونکی ګاز وکاروه چې غوښتل یې له لېسبوس ټاپو څخه وایستل شي. بل پلو د یونان حکومت ویلي چې ټول مهاجر به یو تړلي کمپ ته انتقال کړي چې د جوړېدو په حال کې دی.
د پناه غوښتنې پروسې پر مهال د اداري لیکونو د ترلاسه کولو لپاره د رسمي ادرس درلودل ډېر مهم دي. پناه غوښتونکي باید ډاډه شي چې د اداري لیکونو د ترلاسه کولو په برخه کې مشکل نه لري.
امریکایۍ ورځپانه نیویارک ټایمز په یوه نوی راپور کې وایي چې د تېرو څو میاشتو په ترڅ کې یونان په ناقانونه طریقه تر ۱۰۰۰ ډېر پناه غوښتونکي اخراج کړي دي. کډوال نیوز د فرانسې د عامه اړیکو انستېتیوټ څېړونکي متیو تاردیس سره په دې هکله مرکه کړې.
د مهاجرت نړیوال سازمان پرون چهارشنبه وویل چې د مالتا د ژغورنې او لټون څخه تر ۵۰ کډوال لیبیا ته انتقال شوي دي. دغه راز مدیترانه کې د ۵ مهاجرو مړي موندل شوي دي. دا ښایي هماغه کښتۍ وي چې له څو ورځو راهیسې د مالتا په اوبو کې سرګردانه وه.
۱۶ کلنه پروانه امیري له خپلې کورنۍ سره د اټن شمالي سیمې ته نږدې ریستونان کمپ کې اوسېږي. دوی چې د ۲۰۱۹ په سپټمبر میاشت کې یونان ته رسېدلي وایي څو میاشتې یې په موریا کمپ کې تېرې کړې دي. پروانه «نړۍ ته لیکونو» په نامه انټرنټ کې خپرو شوو مطالبو کې په موریا کمپ کې د مهاجرو د ژوند سخت وضعیت په ډاګه کوي.
د د سه شنبې په سهار د فرانسې د کالې په دون سیمه کې د مهاجرو څو کمپونه د پولیسو له خوا وتړل شول. ځایي سازمانونه وایي چې دوی نه پوهېږي له کمپونو څخه ایستل شوي کډوال چېرته وړل شوي دي.
د بوسنیا د ووچیاک په پنډغالي کې نږدې ۶۰۰ کډوال په ډېرو سختو او غیرانساني شرایطو کې اوسېږي. دغه پنډغالی د روان کال په جون میاشت کې د بیهاچ ښاروالۍ له خوا پرانیستل شوی او د سره صلیب سازمان له خوا اداره کېږي. تېره جمعه له یاد کمپ څخه د نړیوالو رضاکارانو تر شړل کېدو وروسته کډوالو د نه خوړلو اعتصاب پیل کړ.
د برتانوي ټلویزیون چینل ۴ د یو رپوټ له مخې د لیبیا په توقیف خانو کې کډوال په ناوړه او غیرانساني وضعیت کې دي او په بېلابېلو ډولونو شکنجه کېږي.
د ملګرو ملتونو د ملاتړ ماموریت او د بشري حقونو عالي کمیسارۍ په خپل نوي رپوټ کې لیبیا کې د کډوالو له «ډارونکی» وضعیت نه پرده اوچتوي. رپوټ کې دا هم ویل شوي چې مدیترانه کې دې د کډوالو د ژغورنې عملیات پراخ شي.