مطفی افغان، زبیر ارسلان ایراني او جهاد محمد وصفی عراقي کرد هغه درې تنه کډوال دي چې د فرانسې له شمالي ساحل څخه يي د ۲۰۲۱ کال په مني کې په وړو کښتیو کې له سختو کړاوونو وروسته ځانونه بریتانیا ته رسولي. له مرګ څخه ژغورل شوي دغه کډوال چې اوس په لندن کې اوسیږي له کډوال نیوز سره د خپل سفر په اړه خبرې کړي.
په یوه ویډیو کې چې په دې وروستیو کې په ټولنیزو شبکو کې یو خپره شوې، ښکاري چې د ترکیې پولیس له افغان کډوالو سره زور زیاتی کوي. ویل کیږي چې لسګونه افغان کډوال د ترکیې په ازمیر ښار کې د لاریون پر مهال د پولیسو له تاوتریخوالي سره مخامخ شوي دي.
د طالبانو له خوا پر ښځو مخ پر زیاتیدونکو فشارونو ته په کتو سره، د آلمان زرغون ګوند له نوموړي هیواد څخه د افغانانو پر راایستلو ټینګار کوي. د جرمني حکومت هم دلا ډیرو افغانانو د منلو له پاره د یوه پروگرام پر جوړولو کار کوي.
ایراني رسنيو د دغه هیواد د بهرنيو چارو وزارت د مرستيال له قوله خبر ورکړی دی چې ایران د افغانستان شلو سوداګرو ته چې د تابعیت قانوني مراحل ېې تیر کړي، تابعیت ورکړی دی.
په افغانستان کې د غير ډاډمن وضعيت له کبله په پاکستان کې ميشت افغان مهاجر بيرته هېواد ته ستنېدو ته زړه نه ښه کوي. په روان ميلادي کې يوازې ۲۴ کورنۍ د ملګرو ملتونو په خپله خوښه ستنېدو پروګرام له لارې خپل هيواد تللي دي.
د ایران د کورنیو چارو وزارت اعلان کړی چي د افغانستان د اتباعو سرشمیرنه پیل سوې او دغه هیواد هڅه کوي چي دا کار په لنډ وخت کي ترسره کړي. د ایران د بهرنیو چارو د وزیر په وینا ۵ میلیونه افغان مهاجر په ایران کي ژوند کوي.
فرانسوي پولیسو د سه شنبې په سهار وختي، د پاریس په ختیځه څنډه کې تر پله لاندې د ۱۰۸ تنه کم عمره کډوالو خیمې ټولې کړي او اوسیدونکي يي د کډوالۍ مرکزونو ته ولیږدول. د کمپ له تړلو څو ساعته وروسته ۲۰ تنه نور کم عمره کډوال چې د خپل عمر د تثبیت د پروسې په تمه ول له یوه کمپ څخه ځکه سړک ته ایستل شوي چې د سرپناه مستحق نه و پیژندل شوي.
په افغانستان کې د طالبانو له واکمنیدو او په دغه هیواد کې د اقتصادي بحران له رامنځ ته کیدو وروسته، اوس هره ورځ شاوخوا ۵۰۰۰ افغانان پر دښتو او خطرناکو لارو ایران ته اوړي چې دا کار د دواوړ هیوادو ترمنځ د ستونزو لامل ګرځیدلی.
د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې په یوه تازه راپور کې ویلي چې په ۲۰۲۱ کال کې له درې زرو څخه ډیر کډوال چې اروپا ته يي د تګ هڅه درلوده د مدیترانې او اتلانتیک په سمندر کې ډوب شوي او یا هم مړه شوي دي.
ترکي چارواکي ویلي چې په راتلونکو دریو ورځو کې به ۶۸۱ نور افغانان هم بیرته خپل هیواد ته واستوي. د یکشنبې په ورځ ۲۲۷ افغانان چې په ناقانونه ډول دغه هیواد ته د ننه شوي و په یوه چارتر الوتکه کې کابل ته استول شوي.
د اروپا د سرحدونو د ساتنې ادارې ( فرانټکس) غواړي چې راتلونکو پنځو کلونو کې د خپلو سرحدي او سمندري ساتونکو د دایمي کارکوونکو شمیر ۱۰ زره تنو ته لوړ کړي. یوه نادولتي سازمان ویلي چې یاده اداره اوس پر دې غور کوي چې خپل ساتونکي پر « وژونکي او غیر وژونکي» وسلې مسلح کړي.
د رويترز د يو فيچر مطلب پر اساس پاکستان ته تازه مهاجر سوي افغانان د ځايي خلکو د ډېر سوړ چلن او سختيو سره مخامخ دي.