د ایران د کورنیو چارو وزارت ویلي چې له یو میلیونو څخه د ډیرو افغان کډوالو د اوسیدو اسناد چې د روان لمریز کال د میزان په میاشت کې پای ته رسیدلې وه،د جدي میاشتې تر پایه غځولې او د دغو اسنادو د بیا غځولو امکان هم شته.
د فرانسې په لیون ښار کې یو ۳۸ کلن ایرانی د دوشنبې په ورځ له یوه پله څخه ځان سیند ته غورځلی او ځان وژنه يي کړې. نوموړی له ځان وژنې وړاندې په یوه ویډیو کې ویلي چې د ایران اعتراضونو ته د لویدیځو او اروپايي هیوادونو د پاملرنې د جلبولو په موخه يي دا کار کړی.
په افغانستان کې د باختر خبري آژانس خبر ورکړی چې څلور تنه افغانان د ایران د سرحدي ځواکونو په ډزو هغه مهال ووژل شول چې د دوې په موټر ډزې وشوې. په دغه پیښه کې ۱۳ تنه نور ټپیان دي.
له ایران سره پر پوله د نیمروز ولایت چارواکي ویلي چې په تیرو شپږو میاشتو کې ۹۲۵ افغان ماشومان له ایران څخه په زوره ایستل شوي دي. ګڼ شمیر دغه ماشومان له پولې څخه په ناقانونه ډول د اوښتو پر مهال له خپلو کورنیو بیل شوي خو ځیني نور بیا د کار لپاره ایران ته له تګ څخه بیرته ګرځول شوي.
د ایران د بهرنیو چارو وزیر امیرعبداللهیان وايي چې په افغانستان کې دتیر کال دسیاسي بدلون له راتلو وروسته له یو نیم میلیونو څخه ډیر افغانان ایران ته ورغلي. بل پلو بیا طالب چارواکي وايي چې هره اونۍ زرګونه افغانان په زوره له ایران څخه ایستل کیږي او یا هم په خپله خوښه بیرته راستنیږي.
له افغانستان څخه ترکیې او بیا له هغه ځایه اروپايي هیوادونو ته په قاچاقي لارو د افغان کډوالو راتګ یوه نوې خبره نه ده، خو په دې وروستیو کې پر دغو خطرناکو لارو د افغان ځوانانو شمیر ډیر شوی. ګڼ شمیر ځوانان پر دغو لارو خپل ژوند له لاسه ورکوي او د انساني قاچاقچیانو ښکار ګرځي. حتی پر دښتو او غرونو د ځینو د مړي او ژوندي په اړه هیڅ خبر نه وي.
د طالبانو د کډوالو او راستنیدونکو چارو وزارت وايي چې په دریو ورځو کې له ایران څخه څه باندې ۳۷۰۰ افغان کډوال بیرته خپل هیواد ته راستانه شوي چې له دې ډلې ۱۹۳۵ تنه يي په زوره ایستل شوي دي.
په افغانستان کې د پژواک خبري آژانس تازه موندنې ښيي چې د روان لمریز کال له پيل راهیسې څه باندې ۲۵۲ زره افغان کډوال له ایران او پاکستان څخه په جبري او یا په خپله خوښه راستانه شوي چې له دې ډلې له نیمايي ډیر يي له ایران څخه په زوره ایستل شوي دي.
د بشري حقونو مدافعينو د ترکیې او ايران پر سرحدي چارواکو تور لګولی دی چې په تېر کال کې یې نږدې ۱۴ افغان کډوال وژلي دي. همدا راز پر دغو هيوادونو د مهاجرو په غير قانوني توګه اخراجولو تورونه هم لګول شوي دي.
له ایران څخه لا هم د افغان کډوالو د ایستلو لړۍ ادامه لري. د طالبانو د کډوالو او راستنېدونکو چارو زارت وایي چې یوازې په تېرو دوو ورځو کې تر ۴ زره ډېر افغانان په جبري توګه له ایرانه ایستل شوي دي او یا هم «په خپله خوښه» خپل هېواد ته راستانه شوي دي.
ایران د افغان کډوالو د ایستلو په لړ کې یوازې تیره اونۍ له ۱۰۰۰ ډیرو افغان کډوال چې ښځې او ماشومان هم په کې شامل دي، د هرات او نیمروز ولایتونو له لارې بیرته افغانستان ته استولي. د طالبانو د کډوالو او راستنیدونکو چارو وزارت وايي چې سلګونه نور په همدغه موده کې په خپله خوښه هیواد ته ستانه شوي دي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې عالي کمیشنري (یو ان اچ سی ار) اعلان کړی چې له پاکستان او ایران څخه پر شرایط برابر د بیرته ستنیدونکو افغانانو سره يي د نغدي مرستو اندازه د کس په سره ۳۷۵ امریکايي ډالرو ته لوړه کړې. یادې ادارې ویلي چې په خپله خوښه د افغانانو د بیرته ستنیدو پرورګرام د اګست له میاشتې پیلیږي.