په ترکیه کې ډیری افغان مهاجر په غیر قانوني ډول ژوند کوي، داسې وخت هم راځي چې څوک یي له مرګ څخه هم نه خبریږي. په تیرو دوو کلونو کې د داسې کسانو شمیر ډیر لوړ شوی دی. د دغو مهاجرو په اړه د یوې آلمانۍ انټرنټ پاڼې رپوټ.
ترکيې ته د صدراعظمي ميرکل ترسفر لږ مخکي د دغه هيواد خارجه وزير څرگنده کړې ده چي عاجلو خبرو اترو ته اړتيا ده. هغه اروپايي ټولنه، د مهاجرو په هکله تړون څخه په سرغړونه تورنوي.
د پولیسو نړیوال سازمان انټرپول د چهارشنبې په ورځ وویل چې بالقان مسیر کې یې د انساني قاچاقو ۸۹ قربانیان ژغورلي او په لسګونو قاچاق وړونکو یې نیولي دي.
د شنبې په ورځ (د جنورۍ ۱۱مه) د ترکیې او یونان په ساحلي اوبو کې د دوو کښتیو د ډوبېدو پېښو کې لږترلږه ۲۳ کډوال مړه شوي دي. چارواکو ویلي چې د وژل شویو په ډله کې ۸ ماشومان هم دي.
ترکیه کې د افغان پناه غوښتونکو د همغږۍ ټولنې په کال ۲۰۰۹ کې په غیر رسمي توګه خپل فعالیتونه پیل کړل. یاده ټولنه چې په ۲۰۱۴ کې ترکیه کې په رسمي توګه ثبت او راجسټره شوې د ترکیې په ځینو ښارونو کې افغان کډوالو ته بېلابېل پروګرامونه جوړوي. کډوال نیوز د دې ټولنې مشر محمد علي حکمت سره ځانګړه مرکه کړې ده.
د پاکستاني چارواکو په وينا په کال ۲۰۱۹ کې پاکستان کې د انساني قاچاق په پېښو کې زياتوالی ليدل شوی دی او د تېرو کلونو پرتله زياتو پاکستانيانو اروپا ته په ناقانونه طريقو د تلو هڅې کړې دي.
د ترکيې چارواکو په وینا د کډوالو یوه کښتۍ د پنجشنبې په ورځ د ترکیې په ختیځ کې په یوه جهیل کي د ډوپ له کبله ۷ کډوال مړه شوي او ۶۴ نور ژغورل شوي.
په نړۍ کې د مهاجرو شمير له دوهمې نړۍ جګړې را په ديخوا په دې اندازه نه وو لوړ شوی. دمگړۍ په ټوله نړۍ کې ۷۱ ميليونه انسانان په مهاجرت کې ژوند کوي. م م، دغه بحران ته د رسيدګۍ له پاره د لا ډیرو مالي مرستو د جذب په لټه کې دی.
د ترکيې له لاري و اروپايي اتحاديې ته د د ناقانونه داخيلېدنې شمېرې د ۲۰۱۹ کال په جريان کي زښتي زياتي سوي دي. د اروپايي کميسيون په يو راپور کي دا موضوع څېړل سوې ده.
۳۱ کلن ګامبیایی کډوال سیدی بادي د ۲۰۱۹ په اکټوبر میاشت کې د یونان ساموس ټاپو ته رسېدلی دی. نوموړی وایي چې له سنېګاله تر لیبیا او له مصره تر قزاقستان پورې یې ۵ کلونه په لاره کې تېر کړي دي. هغه هیله لري چې ناروې ته ولاړ شي چېرې چې د نوموړي د تره زوی اوسېږي.
د ایټالیا پولیسو د پنجشنبې په ورځ وویل چې یوه داسې قاچاق وړونکې شبکه یې له منځه وړې چې په لسګونو کډوال یې له یونانه د ایټالیا سوېلي سیمې ته انتقالول.
د افغانستان د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت یوه سرچینه وایي چې تېره ورځ له ترکیې څخه شړل شوي او «په خپله خوښه ستانه شوي» ۳۰۰ کډوال د کابل هوایي ډګر ته ورسېدل. سرچینه زیاتوي چې د روان میلادي کال له پیل راهیسې تر ۳۰۰۰۰ ډېر کسان له ترکیې څخه افغانستان ته شړل شوي دي.