م.م.: د روان کال درې مياشتې مديترانه کې تر ټولو خونړۍ وې
د ملګرو ملتونو سازمان ويلي دي چې د روان ۲۰۲۳ کال لومړۍ درې مياشتې د ۲۰۱۷ کال راهيسي د مديترانې پر لاره د مهاجرت لپاره تر ټولو خونړۍ مياشتې وې.
د ملګرو ملتونو سازمان ويلي دي چې د روان ۲۰۲۳ کال لومړۍ درې مياشتې د ۲۰۱۷ کال راهيسي د مديترانې پر لاره د مهاجرت لپاره تر ټولو خونړۍ مياشتې وې.
په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې د بشري وضعیت له خرابیدو سره سره بیا هم ډیری افغانان نه شي کولای په سویس کې پناه ترلاسه کړي. د سویس حکومت دغه سیاست کاملا د اوکرایني کډوالو سره په تضاد کې دی چې دغه کار د بشري حقونو د سازمانونو له نیوکو سره مخامخ شوی.
په دې وروستیو میاشتو کې په سویس کې د پناه غوښتونکو شمیر خورا ډیر شوی چې د نومبر په میاشت کې د پناه غوښتنې د ثبت شمیر تر ټولو لویې کچې ۳۵۶۸ ته ورسید. دا د تیر کال د همدغې مودې په پرتله ۱۳۰ سلنه ډیروالی ښيي. دغه هیواد اعلان کړی چې د ملګرو ملتونو د کډوالۍ ادارې « UNHCR» لخوا نور پناه غوښتونکي نه ثبتوي.
د سویس د شکنجې د مخنیوي ملي کمېسیون په خپل نوي راپور کې له اخراج شویو کډوالو سره پر غیر انساني چلن نیوکه کړې ده. دغه راپور کې راغلي دي چې د سویس امنیتي چارواکو له یوې مېنداورې ښځې سره د هغې د ماشومانو په وړاندې «غیر انساني» چلن کړی دی.
د سویس امنیتي ځواکونه وایي چې د تېرې دوشنبې په ورځ یې د دغه هېواد د هرګیزویل سیمې پر لویه لاره ۲۳ کډوال په یوه لارۍ کې موندلي چې په ډله کې یې افغانان هم دي.
د روغتيا نړيوال سازمان وايي چي په نړيواله توګه ګڼ شمير له خپل هيواد څخه دباندي کار کوونکي کارګر په کوربه هيوادونو کي په کافي اندازه طبي مراقبت نه ويني.
د بایسکل ځغلولو نړیوالې ټولنې د جون میاشتې په ۳مه اعلان وکړ چې سږ کال به د افغان نجونو د بایسکل چلولو لوبډله د سویس د بایسکل ځلوونکو سیالیو کې ګډون کوي. دا لومړی ځل دی چې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته افغانې بایسکل چلوونکې د اروپا په کچه په سیالیو کې برخه اخلي.
د اروپایي ټولنې د پناه غوښتنې اداره وایي چې د ۲۰۲۱ له نومبر میاشتې راهیسې اروپایي اتحادیه کې د پناه غوښتونکو شمېر یو ځل بیا لوړ شوی دی. په وینا یې په نومبر میاشت کې اروپایي ټولنه کې د پناه غوښتونکو تر ټولو لویه برخه افغانانو جوړوله.
د سویس د کډوالو اداره وایي سږ کال تر دې دمه تر ۱۵۰۰ ډېر افغان مهاجر دغه هیواد ته رسېدلي دي. دا په داسې حال کې چې افغانستان کې د طالبانو تر واکمنېدو وروسته سویسي چارواکو ویلي وو دوی د زیات شمېر افغانانو د منلو پلان نه لري.
په افغانستان کې د ناامنیو له ډیریدو سره،له جرمني او هالنډ وروسته داځل سویس هم د افغان پناه غوښتونکو د ایستلو لړۍ و دروله. له دې وړاندې فنلنډ، سویډن او ناروي هم د افغان پناه غوښتونکو د ایستلو پروسه ځنډولې وه.
د بشري حقونو له پاره د ملګرو ملتونو دفتر د مهاجرت په تړاو د اروپايي اتحاديې پر سياست سخت تنقيد کړی دی. ياد دفتر حتی د بشري حقونو د نقض خبره کړې ده.
د سویس حکومت تېره اونۍ وویل چمتو دی چې راتلونکو دوو کلونو کې تر ۱۶۰۰ مهاجر ومني. په وینا یې دغو مهاجرو کې د منځني ختیځ اوسېدونکي او هغه کسان شامل دي چې خپلو هیوادونو کې له ګواښ سره مخ دي. د مرکزي مدیترانې مهاجر به هم دغه ډله کې شامل وي.