د پاریس په ختیځ ګالیني سیمه کې په یوه هوټل کې لسګونه افغانانو ته چې څو میاشتې د سړک پر غاړه تر خیمو لاندې و، د سرپناه زمینه برابره شوې. ۱۹ کلن میلاد* هغه افغان کډوال دی چې چې له خپلې مور سره یو ځای درې میاشتې ترخیمې لاندې له کړاوه ډک ژوند تیراوه. هغه اوس د Ibis په دغه هوټل کې د خوشحالۍ احساس کوي او وايي چې کولای شي په آرامه خوب وکړي.
مطفی افغان، زبیر ارسلان ایراني او جهاد محمد وصفی عراقي کرد هغه درې تنه کډوال دي چې د فرانسې له شمالي ساحل څخه يي د ۲۰۲۱ کال په مني کې په وړو کښتیو کې له سختو کړاوونو وروسته ځانونه بریتانیا ته رسولي. له مرګ څخه ژغورل شوي دغه کډوال چې اوس په لندن کې اوسیږي له کډوال نیوز سره د خپل سفر په اړه خبرې کړي.
د بریتانیا حکومت پریکړه کړې چې هیواد ته يي په ناقانونه ډول رسیدلي پناه غوښتونکي به رونډا هیواد ته واستوي. د حکومت له دغه خبردارۍ سربیره په تیرو څو ورځو کې سلګونه پناه غوښتونکي په ناقانونه ډول بریتانیا ته رسیدلي دي.
د بریتانیا د «ریدینګ کرون» محکمې په یوه تازه حکم کې د انساني قاچاقچیانو هغه پنځه کسیزې ډلې ته د ۲۴ کاله او دوو میاشتو بند سزا اورل شوې چې دوه کاله وړاندې يي ۳۵ افغانان د موټر ترشا په« تابوت ډوله» بکسونو کې بریتانیا ته قاچاق کول.
فرانسوي چارواکو د دغه هیواد د پا دو کالې د مارک سیمې په یو پارکېنګ کې د د یو کډوال مړی په ځړول شوي حالت کې موندلی دی. یاد مهاجر د یوې لارۍ په ټرېلر باندې ځړوند و. د بولونی سور مېر څارنوالۍ په حواله داسې ګومان کېږي چې نوموړي ځانوژنه کړې ده.
نن چهارشنبه سهار وختي نږدې ۵۰۰ کډوال چې ډېری یې افغانان دي د پاریس شمالي سیمې پانتن کمپ څخه وایستل شول. یاد کمپ تېره جنوري جوړ شوی و. په ورته مهال سازمانونه وایي چې نږدې ۴۰ کسانو ته سرپناه نه ده برابره شوې او ځینې نور له استوګنځیو څخه شړل شوي دي.
ډېری هغه کسان چې په فرانسه کې اوسېږي خو اسناد نه لري، د دولت له روغتیایي مرستو یا آ ام او څخه برخمن کېدلی شي. خو د ګنګوسو او ناسمو معلوماتو خلاف د یادو کسانو د درملنې ټول لګښت پر دولت نه راځي. بشپړ معلومات لاندې مطلب کې.
د روان میلادي کال له پیل راهیسې د پاریس شاوخوا پانتن سیمه کې نږدې ۳۰۰ کډوال چې ډېری یې افغانان دي په یوه کمپ کې ژوند کوي. د کمپ په یوه برخه کې ځینې کورنۍ هم لیدل کېږي چې له میاشتو راهیسې د سړکونو پر غاړه شپې سبا کوي. کډوال نیوز له یاد کمپ څخه راپور ورکوي.
د می میاشتې له ۲مې راهیسې د کډوالو او بې تابعیته وګړو د ساتنې اداره یا اوفپرا خپلې پرېکړې او لیکونه په انلاین توګه پناه غوښتونکو ته استوي. خو دغه سیستم ځینو کډوالو ته ستونزې جوړولی شي.
د لیون د ملي اوپرا په ودانۍ کې د تېرې دوشنبې په شپه د افغاني الاصله فرانسوي لیکوال عتیق رحیمي هغه متن د اوپرا په قالب کې نندارې ته وړاندې شو چې د فارسي ژبې شاعر نظامي ګنجوي د «خسرو او شیرین» منظومې پر بنسټ لیکل شوی دی.
فرانسوي پولیسو د سه شنبې په سهار وختي، د پاریس په ختیځه څنډه کې تر پله لاندې د ۱۰۸ تنه کم عمره کډوالو خیمې ټولې کړي او اوسیدونکي يي د کډوالۍ مرکزونو ته ولیږدول. د کمپ له تړلو څو ساعته وروسته ۲۰ تنه نور کم عمره کډوال چې د خپل عمر د تثبیت د پروسې په تمه ول له یوه کمپ څخه ځکه سړک ته ایستل شوي چې د سرپناه مستحق نه و پیژندل شوي.
تېر کال د فرانسې حکومت د کډوالۍ او ادغام ادارې یا اوفي مشر دیدیې لسکي کالې ته واستاوه ترڅو له سازمانونو او درېو اعتصاب کوونکو سره خبرې وکړې. یادو اعتصاب کوونکو کالې کې د کډوالو د ژوند پر شرایطو نیوکې کولې. هغه وخت دیدیې لسکي له سازمانونو سره تر خبرو اترو وروسته ژمنه کړې وه چې حکومت به له دې وروسته د کمپونو د خالي کولو عملیاتو مخکې کډوالو ته خبر ورکوي. خو اوس سازمانونه وایي چې دغه ژمنې عملي شوې نه دي.