برېتانوۍ ورځپاڼې انډېپنډنټ راپور ورکړی چې یو افغان پیلوټ چې په افغانستان کې یې له برېتانوي ځواکونو سره دنده ترسره کړې او واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته یې ځان برېتانیا ته رسولی، رونډا ته د اخراج له خطر سره مخ دی.
د ترکیې د کډوالو عمومي اداره وایي چې تېره اونۍ یې له دغه هېواد څخه ۲۰۱۸ بې اسناده کډوال ایستلي دي چې په ډله کې یې ۵۹۸ افغانان هم شامل دي.
د بشري حقونو د څار سازمان د جمعې په ورځ په یو تازه راپور کې وویل چې د ۲۰۲۱ له اګست میاشتې راهیسې ترکیه په منظمه توګه افغان کډوال د ایران پر لوړ شړي او یا یې په زوره افغانستان ته استوي. په راپور کې راغلي دي چې ترکیه کې افغان کډوالو ته چانس نه ورکول کېږي چې د نړیوالې ساتنې غوښتنه وکړي.
فرانسه کې د افغانستان سفارت افغانستان ته د یوه اخراجېدونکي افغان کډوال د استول کېدو لپاره قنسولي اجازه لیک صادر کړی دی. دا په داسې حال کې ده چې واک ته د طالبانو له رسېدو راهیسې د فرانسې حکومت له کابل سره دیپلوماتیکې اړیکې نه لري او ویلي یې دي چې افغان کډوال افغانستان ته بېرته نه استوي. کډوال نیوز راپور ورکوي.
ترکي چارواکي وایي چې د روانې سپتمبر میاشتې له ۲ نېټې څخه تر ۸ نېټې پورې یې تر ۳۰۰۰ زیات «غیر قانوني» کډوال اخراج کړي دي چې نږدې ۱۵۰۰ افغانان هم پکې دي.
د رسنیو د راپورونو له مخې په تېرو څو اونیو کې له تاجکستان څخه د اخراج شویو افغان کډوالو په شمېر کې ډېروالی راغلی دی. د یوې سرچینې په حواله د تاجکستان چارواکو په تېرو درېو اونیو کې کابو ۲۰۰ کډوال افغانستان ته ستانه کړي دي.
ترکیه وایي چې د روان کال له پیل راهیسې یې نږدې ۷۴ زره «غیر قانوني» کډوال اخراج کړي دي چې په ډله کې یې زیات شمېر افغانان هم دي.
واک ته د طالبانو له رسېدو یو کال وروسته فرانسه کې رد شوي افغان کډوال لا هم د خاورې د پرېښودو سندونه ترلاسه کوي. ځینې نور بیا افغانستان ته د اخراج لړۍ د ځنډېدو سره سره اداري توقیف ځایونو ته لېږدول کېږي.
له تېرو څو میاشتو راهیسې له ترکیې څخه د افغان کډوالو د اخراج لړۍ چټکه شوې ده. د ترکیې د ځایي رسنیو په حواله دغه هېواد د جون میاشتې په وروستیو ورځو کې د افغان کډوالو یوه ۱۳۶ کسیزه ډله افغانستان ته وشړله. په ورته مهال ترکیه کې افغان کډوال وایي چې د پولیسو له خوا د نیول کېدو او افغانستان ته د اخراج له وېرې له خپلو کورونو او د کار ځایونو څخه نه وځي.
د ځایي رسنیو په حواله د تېرې جمعې په ورځ ۱۳۶ بې سنده افغان کډوال له ترکیې څخه افغانستان ته شړل شوي دي. ټاکل شوې وه چې تر ۱۳۰ تنه ډېر نور افغانان د شنبې په ورځ له دغه هیواد څخه وشړل شي.
افغانستان کې د طالبانو واکمنۍ ډېری کسان او په ځانګړې توګه پخواني پوځیان له ګواښ سره مخ کړي دي. احمد خان یو له دغو کسانو دی چې د طالبانو له وېرې له افغانستانه ترکیې ته د ځان رسولو هڅه کړې، خو هغه وایي چې له زیاتو سختیو وروسته افغانستان ته بېرته شړل شوی دی.
د ايران د کورنیو چارو وزارت ويلي دي چې په دغه هيواد کې د افغان کډوالو د نوم لیکنې بهیر پاې ته رسیدلی او له دې وروسته هر هغه افغان چې راجستر نه وي له دې هیواده ایستل کیږې. خو طالبان څه وایي؟