څو ورځې مخکې د فرانسې ولسمشر اېمانوېل مکرون پاریس او ۸ لویو ښارونو کې د شپې له ۹ د سهار تر ۶ بجو پورې د خلکو پر ګرځېدو د بندیز د لګولو اعلان وکړ. دا په داسې حال کې چې دمګړۍ په سلګونه مهاجر د ایل دو فرانس د سړکونو پر غاړو شپې سبا کوي. سازمانونه وایي چې د حکومت د ځواب تر ترلاسه کولو پورې به له دغو مهاجرو سره خپلو مرستو ته ادامه ورکوي.
افغان چارواکو پرون چهارشنبه وویل چې د افغانستان په هلمند ولایت کې د افغانستان امنیتي ځواکونو او طالبانو ترمنځ جګړو له امله لسګونه زره کسان بې ځایه شوي دي. په ورته مهال نړیوالو سازمانونو د جګړو له دواړو خواوو څخه غوښتنه کړې چې د ولسي وګړو خوندیتوب تضمین کړي.
فرانسوي چارواکي پاریس کې د غیرقانوني کمپونو د تړلو او مهاجرو ته د سرپناه برابرولو عملیاتو پر مهال ډېری کسان د ایل دو فرانس جمنازیمونو او یا هوټلونو ته انتقالوي. ۲۴ افغان کډوال رحمت* یو له هغو کسانو دی چې له دوو نیمو میاشتو راهیسې د ایل دو فرانس په جمنازیمونو کې ژوند کوي. نوموړي د خپلو سترګو لیدلی حال وایي.
که څه هم اروپایي کمېسیون د خپل نوي تړون په مسوده کې د دوبلین مقرراتو د لغوه کولو وړاندیز کړی دی، خو ډېری مهاجر لا هم په اروپایي هیوادونو کې د دوبلین په نامه مقرراتو له کبله له ستونزو سره مخ دي. ۲۶ کلن افغان مهاجر جمشید چې ډوبلینی شوی او پاریس کې اوسېږي، کډوال نیوز ته د خپلو سترګو لیدلی حال وایي.
د فرانسې د کلنۍ بودیجې په مسوده کې ۳۵ میلیونه یورو د مهاجرت، پناه غوښتنې او ادغام پروګرامونو ته ځانګړې شوې. تمه ده چې راتلونکی کال د مهاجرو د هرکلي په مرکزونو کې ۴۰۰۰ پناه غوښتونکو ته سرپناه برابره شي.
د کورونا ویروس کړکېچ پر مهال د بهرنیانو ادارې د تړل کېدو له امله بلجیم کې مهاجر ډېر زیانمن شوي دي. بلجیمي چارواکو د روان کال په پیل کې وویل چې د هرکلي په مرکزونو کې د مهاجرو د منلو شرایط نور سختوي.
د ملګرو ملتونو ادارې یوه چارواکي پرون پنجشنبه وویل چې د بوسنیا د حکومت په مختلفو کچو کې د همغږۍ او «منطقي» حل لارې د نشتوالي له کبله زیات شمېر مهاجر د دغه هیواد پر سړکونو شپې سبا کوي.
تېره دوشنبه شپه د پاریس رپوبلیک ډګر ته نږدې د کم سنه مهاجرو یو نوی کمپ جوړ شو. د مهاجرو د بشري حقونو مدافع بنسټونه چې یاد کمپ یې جوړ کړی وایي، ترڅو چې د دغو مهاجرو ستونزې هوارې نه شي، دوی هلته پاتې کېږي.
له څو ورځو راهیسې د مالتا په لا والت ښار کې هغه مهاجر چې د پرانیستي مرکزونو څخه شړل شوي او ځان ته د کورونو د کرایه کولو لپاره کافي امکانات نه لري د دې ښار د سړکونو پر غاړه شپه سبا کوي.
که څه هم له یوې میاشتې راهیسې ایټالیا کې ګرځبندیز پای ته رسېدلی، خو د رویا د ترانزیت کمپ چې په ونتمیل ښار کې موقعیت لري د اپریل له ۱۸مې نېټې راهیسې د مهاجرو پر مخ تړلی دی. دا په داسې حال کې چې نن سبا ونتمیل کې ۱۰۰ تر ۲۰۰ مهاجر په سړکونو کې شپه سبا کوي.
تېره ورځ د پاریس په لا ویلت سیمه کې د ۸۰ مهاجرو له خوا جوړ شوی کمپ وتړل شو. خو د فرانس تغ دزیل ادارې په حواله د پاریس په شمال – ختیځه سیمه کې لا هم ۳۰۰ تر ۳۵۰ کډوال په سړکونو شپه سبا کوي.
فرانسه کې د ګرځبندیز له کبله ګڼو سازمانونو مهاجرو ته د سرپناه برابرولو پروګرام درولی دی. د همدې لپاره اوس مهال د فرانسې په هوټلونو او سړکونو کې په سلګونو مهاجر لیدل کېږي. بل خوا د اوسېدو ځای برابرولو «بېړنۍ» پروسه هم، چې د شپې له خوا ترسره کېدله، درول شوې ده.