الارم فون ټولنه پرون چهارشنبه وویل چې د مالتا سرحدي ځواکونو د مهاجرو د یوې بېړۍ مخه نیولې ده خو کډوالو ته یې تېل او نوی ماشین ورکړي ترڅو دوی ځانونه ایټالیا ته ورسوي.
د یونان د ځایي رسنیو په حواله پرون یکشنبه د مۍ میاشتې ۱۷مه د یونان د لېسبوس ټاپو شمال ختیځ تسونیا ساحل ته ۳۶ مهاجر رسېدلي دي.
یوناني چارواکو پرون دوشنبه د ترکیې په لوېدیځو سواحلو کې د مهاجرو او پناه غوښتونکو د راغونډېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړه. خو یونان کې د کډوالۍ نړیوالې ادارې مشر وایي چې په اړه یې معلومات نه لري.
د ډنمارک یوې ګزمه کوونکې بېړۍ، چې اژې سمندر کې د اروپا د څارنې ماموریت په چوکاټ کې فعالیت کوي ، ترکیې ته د کډوالو د یوې ډلې د بېرته استولو څخه ډډه وکړه. د دغې بېړۍ قومندان ژغورل شوي کسان د یونان کس ټاپو کې ښکته کړي دي.
د ترکیې ساحلي ځواکونه وایي چې د دغه هیواد ولسمشر رجب طیب اردوغان ترکي سرتېرو ته امړ کړی چې له اژې سمندر څخه باید د کډوالو د تېرېدو مخه ونیسي. ښاغلي اردوغان د فبرورۍ پر ۲۸مه د ترکیې د پولې د پرانیستلو امر کړی و چې په پایله کې یې په زرګونو کډوالو یونان ته د ورتګ لپاره هڅې وکړې.
د یونان دفاع وزارت وایي چې د روانې مارچ میاشتې تر ۱۲مې نېټې پورې اژې سمندر کې د لېسبوس او ساموس ټاپوګانو ترمنځ پر کښتۍ چلوونې محدودیتونه لګول شوي. د نوموړي په خبره دغه ګام یې د سمندر له لارې یونان ته د غیر قانوني کډوالو د ننوتلو د مخنیوي لپاره اخیستی دی.
د الارم فون ټیلفوني بنسټ لخوا له چارواکو د مرستې له غوښتنی وروسته د فبرورۍ په ۹مه د مدیترانې سمندر په یوه کښتۍ کې سپاره ۹۱ تنه کډوال لادرکه شول. د کډوالۍ نړیوال سازمان د اټکل له مخې ۱۳۳۶۷ تنه کډوال په ۲۰۱۴ کال کې د مدیترانې په اوبو کې لادرکه شوي.
د یونان دفاع وزیر نیکوس پاناجیوتوپولوس تېره ورځ وویل چې دغه هیواد غواړي په آژه سمندر کې «د ساتنې متحرک سیستم» جوړ کړي. د نوموړي په حواله دا سیستم به په «بېړنیو حالاتو» کې له ترکیې څخه یونان ته د کډوالو د ورتګ مخه نیولی شي.
د چارواکو په وینا په کال ۲۰۱۹ کې شاوخوا ۲۵۰۰ کډوال د مانش له کانال څخه د تېرېدو هڅې کړې دي. د یادونې وړ ده چې دغه شمیر د کال ۲۰۱۸ په پرتله ۴ چنده ډېر دی.
برتانوي چارواکو ویلي چې د سه شنبې په ورځ یې د دغه هیواد دوور ساحل ته نږدې د لسو ماشومانو په ګډون تر ۶۰ ډېر کډوال نیولي دي کوم چې په ۵ کوچنیو بېړیو کې سپاره ول. بل لور ته فرانسوي چارواکي وایي چې د دوشنبې په شپه یې ۱۰ کدوال د کالې په اوبو کې ژغورلي دي.
په تېرو شپږو میاشتو کې یونان ته ۴۵۰۰۰ مهاجر رسیدلي دي. له دې څخه د یونان حکومت دې نتیجې ته رسیږي چې په راتلونکي کال کې به د دغه هیواد ټاپوګانو ته لا زیات مهاجر ورسیږي، چې لویه برخه به یي له ترکیي هیواد څخه وي.
د نړيوالو قوانينو له مخي ټولې کښتۍ په دې مکلفي دي چي د هغو کسانو سره مرسته وکړي چي په سمندر کي د ستونزو سره مخامخ سوي وي. خو کله چي ژغورونکي کښتۍ د غير دولتي سازمانونو ملکيت وي نو دا پوښتنه کيږي چي «څه کول به سم وي؟» يو کارپوه يې وضاحت کړی.