په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې د بشري وضعیت له خرابیدو سره سره بیا هم ډیری افغانان نه شي کولای په سویس کې پناه ترلاسه کړي. د سویس حکومت دغه سیاست کاملا د اوکرایني کډوالو سره په تضاد کې دی چې دغه کار د بشري حقونو د سازمانونو له نیوکو سره مخامخ شوی.
په افغانستان کې د طالبانو له واکمنۍ وروسته، سلګونه افغان خبریالان او د رسنیو کارکوونکي په دې هیله پاکستان او ایران ته ولاړل تر څو له هغه ځایه د لودیځو هیوادونو ویزې ترلاسه کړي. یو شمیر دغه خبریالان یو ځل بیا په یوه اعتراضه غونډه کې ویلي چې د خبریالانو د ملاتړ بنسټونو او نړیوالې ټولنې لخوا هیر شوي او له نامعلوم برخلیک سره مخامخ دي. شاوخوا ۲۰۰ دغه خبریالان یوازې په پاکستان کې د خپلو ویزو په تمه دي.
د کاريتاس نړيوال مرستندويه سازمان په وينا په افغانستان کې د مېرمنو پر کار ممانعت په دغه هيواد کې د زياتو مړينو لامل کېدلای شي.
په افغانستان کې د طالبانو له واکمنۍ وروسته د نورو افغانانو په څیر له ۲۰۰ څخه ډیر افغان خبریالان هم اړ شول تر څو پاکستان او ایران ته ولاړ شي او له هغه ځایه لویدیځو هیوادونو لپاره د ویزې غوښتنه وکړي. دغه خبریالان وايي چې له میاشتو انتظار وروسته په دغو دوو هیوادونو کې بې برخلیکه پراته دي او د ویزې او اقتصادي ستونزو سره لاس او ګریوان دي.
د طالبانو تر واکمنۍ لاندې د موسیقۍ اورېدل او غږول ګناه بلل کېږي. له هغه وخت راهیسې چې دغه ډله واک ته رسېدلې ده، د افغانستان د موسیقۍ ملي انستیتیوت دروازې د زده کوونکو پر مخ تړلې دي. د دغه انستیتیوت یو شمېر ښوونکو او زده کوونکو په پرتګال کې پناه اخیستې ده. دوی هڅه کوي چې د افغانستان د موسیقۍ میراث ژوندی وساتي.
ګارډین ورځپاڼې راپور ورکړی چې بریتانیا تیرکال ۵ زره افغانانو ته د پناه ورکولو په اړه هوکړه وکړه خو د دغې پریکړې راهیسې يي یو کس هم نه دی ایستلی. دغې ورځپاڼې بریتانیا د افغان او اوکرایني کډوالو ترمنځ په توپیري چلند تورنوي.
د طالبانو د ډلې مشر ملا هبت الله اخندزاده د قاضیانو په یوه غونډه کې هغوی ته امر کړی دی چې پر مجرمانو قصاص او شرعي حدود جاري کړي. په ورته مهال د بشري حقونو فعالان وایي چې دا ډول مجازات به له بشري حقونو څخه د سرغړونې لامل شي.
فرانسه کې د افغانستان سفارت افغانستان ته د یوه اخراجېدونکي افغان کډوال د استول کېدو لپاره قنسولي اجازه لیک صادر کړی دی. دا په داسې حال کې ده چې واک ته د طالبانو له رسېدو راهیسې د فرانسې حکومت له کابل سره دیپلوماتیکې اړیکې نه لري او ویلي یې دي چې افغان کډوال افغانستان ته بېرته نه استوي. کډوال نیوز راپور ورکوي.
د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو اداره وایي چې افغانستان کې د کورني بې ځایه شويو کسانو شمېر ۳،۴ میلیونو ته اوښتی دی. د دغه سازمان په حواله، اوسمهال زیات شمېر افغانان په بهرنیو هېوادونو کې د پناه اخیستلو هڅه کوي.
د ایران د بهرنیو چارو وزیر امیرعبداللهیان وايي چې په افغانستان کې دتیر کال دسیاسي بدلون له راتلو وروسته له یو نیم میلیونو څخه ډیر افغانان ایران ته ورغلي. بل پلو بیا طالب چارواکي وايي چې هره اونۍ زرګونه افغانان په زوره له ایران څخه ایستل کیږي او یا هم په خپله خوښه بیرته راستنیږي.
په فرانسه کې د خبریالانو ملي سندیکا (SNJ) وايي چې د طالبانو له واکمنۍ ۱۴ میاشتې وروسته، لاهم افغان خبریالان، هنرمندان او د مدني ټولنې فعالان په کور دننه او ګاونډیو هیوادنو کې له سخت وضعیت سره مخامخ دي. دغه سندیکا له دولت څخه غوښتي چې د افغان خبریالانو د تخليي په برخه کې پر خپلو کړو ژمنو عمل وکړي.
د جرمني د بهرنیو او کورنیو چارو وزارتونو د دوشنبې په ورځ وویل چې هیواد يي د هغو افغانانو د منلو لپاره یو نوی پروګرام پیل کړی چې د طالبانو له واکمنۍ وروسته يي ژوند له ګواښ سره مخامخ وي. د دغه پروګرام له لارې به هره میاشت زر تنه افغانان او د هغوی کورنۍ جرمني ته ولیږدول شي.